Dlaczego warto sterylizować psa? Korzyści zdrowotne i mity na temat sterylizacji 

Co to jest sterylizacja?

Sterylizacja, znana także jako kastracja (w przypadku samców) lub ovariohisterektomia (w przypadku samic), to procedura chirurgiczna mająca na celu trwałe pozbawienie zwierzęcia zdolności do rozrodu. Jest to jedna z najczęściej wykonywanych operacji w weterynarii, wpływająca nie tylko na zdolność do rozmnażania, ale również na zachowanie i zdrowie zwierzęcia. W przypadku samic sterylizacja polega na usunięciu jajników (owariektomia) lub jajników i macicy (ovariohisterektomia). Zabieg ten zapobiega występowaniu cyklu rujowego, eliminuje ryzyko ciąży oraz znacząco obniża ryzyko rozwoju chorób układu rozrodczego, takich jak ropomacicze czy nowotwory gruczołów mlekowych. U samców zabieg ten nazywany jest kastracją i polega na usunięciu jąder. Kastracja nie tylko uniemożliwia samcowi zapłodnienie samicy, ale także może wpłynąć na jego zachowanie, zmniejszając agresję, skłonności do ucieczek czy oznaczania terenu moczem. Ponadto kastracja obniża ryzyko wystąpienia chorób prostaty i nowotworów jąder. W ostatnich latach pojawiły się także alternatywne metody, takie jak sterylizacja chemiczna, która polega na podawaniu środków hormonalnych w celu zahamowania funkcji rozrodczych. Mimo to, sterylizacja chirurgiczna pozostaje najskuteczniejszą i najtrwalszą metodą kontroli populacji zwierząt. Jest ona również polecana ze względu na korzyści zdrowotne i behawioralne dla zwierzęcia.

Korzyści zdrowotne sterylizacji psa

Sterylizacja niesie ze sobą szereg korzyści zdrowotnych dla zwierząt. Oto najważniejsze z nich:

Zmniejszenie ryzyka nowotworów

Sterylizacja psów, zarówno samic, jak i samców, jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania wielu chorobom nowotworowym. U samic sterylizacja znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów sutka, jajników i macicy. Badania wykazują, że suki poddane sterylizacji przed pierwszą cieczką mają aż do 90% mniejsze ryzyko zachorowania na nowotwory sutka w późniejszym życiu. Każda kolejna cieczka zwiększa to ryzyko, dlatego tak istotne jest, aby sterylizacja była przeprowadzona na wczesnym etapie życia zwierzęcia. Ponadto usunięcie macicy i jajników eliminuje ryzyko nowotworów tych narządów, co dodatkowo wpływa na zdrowie i długowieczność samic. U samców kastracja także przynosi wymierne korzyści zdrowotne. Najbardziej oczywistą jest eliminacja ryzyka nowotworów jąder, ponieważ w trakcie kastracji usuwane są oba jądra. Oprócz tego, kastracja zmniejsza ryzyko rozwoju chorób prostaty, w tym nowotworów tego gruczołu. Prostata, wraz z wiekiem i zmianami hormonalnymi, jest narażona na różnego rodzaju schorzenia, w tym rozrost i stany zapalne. Kastracja obniża poziom hormonów płciowych, które wpływają na wzrost i funkcjonowanie prostaty, tym samym zmniejszając ryzyko problemów z nią związanych. W dłuższej perspektywie sterylizacja może więc przyczynić się do znacznej poprawy jakości życia zwierząt.

Zapobieganie chorobom układu rozrodczego

U samic niesterylizowanych istnieje ryzyko wystąpienia ropomacicza – poważnego i często zagrażającego życiu schorzenia. Ropomacicze to stan zapalny macicy, który prowadzi do nagromadzenia się ropy w jej wnętrzu. Objawy mogą być subtelne, takie jak ospałość, brak apetytu czy nadmierne picie wody, ale nieleczone ropomacicze szybko przechodzi w stan krytyczny, wymagający natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Leczenie polega na pilnym usunięciu macicy i jajników, co często wiąże się z ryzykiem powikłań, zwłaszcza u starszych lub osłabionych zwierząt. Sterylizacja jest zatem nie tylko profilaktyką, ale także gwarancją, że ryzyko wystąpienia tego schorzenia zostaje całkowicie wyeliminowane. Podczas zabiegu sterylizacji usuwane są zarówno jajniki, jak i macica, co sprawia, że zwierzę staje się odporne na tę chorobę. U samców kastracja również przynosi znaczące korzyści zdrowotne. Zabieg ten znacznie zmniejsza ryzyko rozwoju przerostu prostaty, który jest częstym problemem u starszych, niewykastrowanych psów. Przerost prostaty może prowadzić do trudności w oddawaniu moczu i stolca, a także zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych. Dodatkowo kastracja zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji jąder oraz nowotworów narządów płciowych. Dzięki tym zabiegom można znacznie poprawić komfort życia zwierzęcia, wydłużając jego zdrowie i minimalizując ryzyko wystąpienia poważnych, potencjalnie zagrażających życiu problemów zdrowotnych.

Kontrola populacji bezdomnych zwierząt

Sterylizacja jest kluczowym elementem kontroli populacji bezdomnych zwierząt, która staje się coraz większym problemem w wielu regionach. Niechciane szczenięta, które przychodzą na świat w niekontrolowany sposób, często kończą na ulicy, gdzie narażone są na liczne niebezpieczeństwa, takie jak głód, choroby, wypadki drogowe czy przemoc ze strony ludzi. Ich życie jest pełne cierpienia, a liczba bezdomnych zwierząt wciąż rośnie, co stawia przed schroniskami i organizacjami prozwierzęcymi ogromne wyzwania. Sterylizacja pomaga przerwać ten cykl i jest jednym z najważniejszych działań proekologicznych oraz humanitarnych. Dzięki niej możemy skutecznie zmniejszyć liczbę niechcianych miotów, a tym samym ograniczyć problem nadmiernego rozmnażania się zwierząt. To z kolei przekłada się na mniejszą presję na schroniska i organizacje zajmujące się opieką nad zwierzętami.

Obalanie mitów na temat sterylizacji

Wokół sterylizacji narosło wiele mitów, które mogą zniechęcać właścicieli do poddania swojego psa temu zabiegowi. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich i obalamy je na podstawie rzetelnej wiedzy.

•  „Sterylizacja spowoduje otyłość u mojego psa” To jeden z najczęściej powtarzanych mitów. Sterylizacja może wpłynąć na zmiany w metabolizmie psa, co z kolei może prowadzić do przybierania na wadze. Jednak to nie sam zabieg jest przyczyną otyłości, a niewłaściwa dieta i brak odpowiedniej aktywności fizycznej. Właściciele muszą zwrócić uwagę na zbilansowaną dietę i regularne ćwiczenia, aby utrzymać psa w dobrej kondycji.
•  „Suka powinna mieć przynajmniej raz szczenięta przed sterylizacją” Jest to jeden z mitów, który często wynika z przekonania, że suki powinny doświadczyć „naturalnego” procesu macierzyństwa. Jednak nie ma żadnych naukowych dowodów, które potwierdzałyby, że posiadanie miotu ma korzystny wpływ na zdrowie czy samopoczucie psa. Wręcz przeciwnie, sterylizacja przeprowadzona przed pierwszą cieczką jest korzystna dla zdrowia suki, gdyż znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów sutka. Badania pokazują, że ryzyko to maleje nawet o 90% u suk sterylizowanych przed pierwszym cyklem płciowym. Warto też zaznaczyć, że posiadanie szczeniąt wiąże się z odpowiedzialnością za ich przyszłość. Niekontrolowany przyrost populacji psów prowadzi do problemów związanych z bezdomnością zwierząt. Sterylizacja jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na ograniczenie tego zjawiska. Właściciele, którzy chcą zadbać o zdrowie swoich suk i jednocześnie pomóc w ograniczeniu problemu nadmiernej populacji zwierząt, powinni poważnie rozważyć sterylizację – niezależnie od tego, czy suka miała już szczenięta. Dlatego mit, że suka musi mieć przynajmniej raz szczenięta, aby być zdrowa, jest nie tylko błędny, ale i szkodliwy dla samych zwierząt.
• „Sterylizacja zmieni charakter mojego psa” Sterylizacja może wpłynąć na pewne zachowania, zwłaszcza te związane z agresją terytorialną czy oznaczaniem terenu, jednak nie zmienia ona podstawowego charakteru psa. Zwierzę pozostanie takie samo pod względem swojej osobowości, będzie nadal kochać zabawę, spacery i interakcje z właścicielem. Zmiany w zachowaniu mogą być jedynie związane z ograniczeniem hormonów płciowych, co często przynosi pozytywne efekty.
• „Sterylizacja to zbyt ryzykowny zabieg” Jak każdy zabieg chirurgiczny, sterylizacja niesie ze sobą pewne ryzyko, ale jest to procedura rutynowa dla lekarzy weterynarii. Przy odpowiednim przygotowaniu i opiece pooperacyjnej ryzyko powikłań jest minimalne. Ponadto korzyści zdrowotne wynikające z zabiegu znacznie przewyższają potencjalne ryzyko.

Podsumowanie

Sterylizacja psa to decyzja, która może znacząco wpłynąć na jego zdrowie i jakość życia. Zabieg ten zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób, wpływa na kontrolę populacji bezdomnych zwierząt oraz może pozytywnie wpłynąć na zachowanie psa. Warto jednak pamiętać, że kluczem do utrzymania psa w dobrej formie po sterylizacji jest właściwa dieta i aktywność fizyczna. Obalanie mitów związanych ze sterylizacją jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala właścicielom podejmować świadome i odpowiedzialne decyzje dotyczące zdrowia swoich pupili. Sterylizacja nie tylko przynosi korzyści zdrowotne, ale również przyczynia się do poprawy ogólnego dobrostanu zwierzęcia. Dlatego warto rozważyć ten krok jako element odpowiedzialnej opieki nad czworonogiem.