Błędy w wychowaniu szczeniąt – poznaj 8 najczęściej popełnianych błędów

Brak jasnych zasad od początku

Rozbudowanie zasad i konsekwencji od pierwszych dni, gdy szczeniak trafia do nowego domu, jest kluczowe dla jego przyszłego zachowania i relacji z domownikami. Wielu właścicieli, widząc urokliwość małej, puszystej kuleczki, zapomina, że maluch ten, choć pełen słodyczy, ma również ogromne potrzeby związane z jasnymi regułami, które zapewnią mu poczucie bezpieczeństwa i umożliwią harmonijną naukę. Szczeniak, podobnie jak dziecko, jest chłonny i ciekawski. Z czasem, jeśli nie wyznaczymy mu granic, zacznie eksperymentować. To naturalny proces poznawczy – pies próbuje różnych zachowań, sprawdza, co jest akceptowalne, a co nie. Gdy nie ma jasno ustalonych zasad, te próby mogą skutkować niepożądanymi nawykami, jak wskakiwanie na meble, gryzienie przedmiotów, czy nawet żebranie przy stole. Dlatego tak ważne jest wprowadzenie zasad od razu, bez wyjątków.Od samego początku powinniśmy określić, co pies może, a czego nie powinien robić w domu. Najczęstsze zasady, które warto wprowadzić:

• Miejsce do spania – Ustal, gdzie szczeniak ma swoje legowisko i konsekwentnie go tam odsyłaj, jeśli zasypia w niepożądanych miejscach, takich jak kanapa czy łóżko. Warto przy tym być cierpliwym – szczeniak może na początku nie rozumieć, dlaczego jego obecność w łóżku jest problemem, ale z czasem to zrozumie.
• Zasady higieny i załatwiania potrzeb fizjologicznych – Nauka czystości to jedno z największych wyzwań. Warto nagradzać psa za każde prawidłowe załatwienie się na zewnątrz, a jednocześnie nie karać go za wpadki – młody pies jeszcze nie panuje nad pęcherzem i wymaga cierpliwości.
• Szacunek do rzeczy osobistych domowników – Wiele psów ma naturalną skłonność do gryzienia, szczególnie w okresie ząbkowania. Ważne jest, aby od samego początku zwracać uwagę na to, co szczeniak gryzie. Dobrze, by miał dostęp do zabawek do gryzienia, ale jeśli zacznie niszczyć kapcie czy inne przedmioty, należy od razu skierować jego uwagę na zabawkę, konsekwentnie odsyłając od zakazanych przedmiotów.
• Granice w relacjach z domownikami – Młode psy mogą próbować dominować nad dziećmi czy innymi członkami rodziny poprzez skakanie lub ciągnięcie za ręce czy ubrania. Konsekwencja polega tutaj na natychmiastowej reakcji i spokojnym, ale stanowczym komunikacie „nie”, połączonym z odsyłaniem psa na swoje miejsce.
• Zakazy związane z zachowaniem przy stole – Jeśli nie chcemy, by pies prosił o jedzenie przy stole, musimy tego przestrzegać od samego początku. Nawet jeden smakołyk podany pod stołem może skutkować nawykiem żebrania, który trudno będzie wyplenić w przyszłości.

Zbyt mała socjalizacja

Socjalizacja jest jednym z najważniejszych procesów, przez które przechodzi szczeniak, aby stać się dobrze przystosowanym, zrównoważonym dorosłym psem. Kluczowym okresem jest tu czas między 8 a 14 tygodniem życia psa, gdy jego zdolność do przyswajania nowych bodźców i akceptowania zmian jest najsilniejsza. W tym czasie szczeniak uczy się reagować na świat wokół niego – na dźwięki, zapachy, inne zwierzęta, różnorodne powierzchnie, ale też na ludzi o różnym wyglądzie, zachowaniu, a nawet ubraniu. Jest to moment, w którym pies nabiera pewności siebie i uczy się, że otaczający go świat jest bezpieczny. Zbyt mała socjalizacja, czyli ograniczenie psa do kontaktów z jedynie najbliższymi osobami, pomijanie nowych sytuacji i bodźców, może prowadzić do poważnych problemów w jego dorosłym życiu. Taki pies często boi się nieznanych ludzi, nowych miejsc, a nawet niespodziewanych dźwięków, takich jak dzwonek do drzwi czy odgłosy z ruchliwej ulicy. Brak odpowiednich doświadczeń w młodości może sprawić, że dorosły pies staje się lękliwy lub agresywny w nieznanych mu sytuacjach, co nie tylko utrudnia życie opiekunowi, ale także naraża psa na stres i obniża jego komfort życia. Odpowiednia socjalizacja powinna obejmować regularne wychodzenie z psem w różne miejsca – parki, ulice miasta, ale także inne domy i przestrzenie, gdzie pies spotyka ludzi i zwierzęta. Szczeniak powinien mieć okazję do spotkania z ludźmi o różnych wyglądach i głosach, osobami w kapeluszach, płaszczach, dziećmi, osobami starszymi. To ważne, by w przyszłości był otwarty na nowe doświadczenia i różnorodność w jego otoczeniu. Kiedy pies jest młody, nauka pozytywnych reakcji na otoczenie przebiega stosunkowo łatwo, jednak wraz z wiekiem staje się coraz trudniejsza – dlatego czas socjalizacji jest niepowtarzalną szansą. Brak wystarczającej socjalizacji ma również wpływ na zdrowie psa, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Niesocjalizowane psy mogą cierpieć na zaburzenia lękowe, co wpływa na ich zdrowie emocjonalne i prowadzi do chronicznego stresu. Psy takie często reagują na stres w sposób agresywny lub wycofujący się, co może kończyć się różnymi zachowaniami destrukcyjnymi, takimi jak gryzienie mebli, skomlenie, czy nawet nietrzymanie moczu.

Brak odpowiedniej ilości aktywności

Brak odpowiedniej ilości aktywności fizycznej u szczeniaka może prowadzić do wielu problemów, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Te małe, pełne energii stworzenia potrzebują codziennego ruchu oraz mentalnych wyzwań, aby prawidłowo się rozwijać. Bez możliwości rozładowania energii w pozytywny sposób, szczenięta mogą stać się sfrustrowane i zacząć niszczyć przedmioty w domu – gryźć meble, kapcie czy różne przedmioty, które znajdą na swojej drodze. Brak aktywności może również prowadzić do nadpobudliwości i trudności w koncentracji, co może wpływać na ich zdolność do nauki i reagowania na komendy. Frustracja związana z nudą sprawia, że psy stają się bardziej nerwowe i mogą mieć problemy z kontrolą emocji, co jest niekorzystne zarówno dla nich, jak i dla ich opiekunów. Ponadto, niedostateczna ilość ruchu u młodych psów może prowadzić do problemów z wagą i rozwojem mięśni, co może negatywnie wpływać na ich zdrowie w dorosłym życiu. Regularne spacery, gry i zabawy, które angażują zarówno ciało, jak i umysł szczeniaka, są kluczowe dla ich dobrego samopoczucia. Długie spacery, bieganie, zabawy w aportowanie czy różnego rodzaju gry logiczne, w których pies szuka ukrytych przysmaków, mogą pomóc rozładować ich energię i zapewnić poczucie spełnienia. Takie aktywności pomagają szczeniętom w prawidłowym rozwoju, a także uczą je samodzielnego radzenia sobie z emocjami, co pozytywnie wpływa na ich przyszłe zachowanie jako dorosłych psów. Nie zapominajmy, że szczeniaki, mimo swojej energii, potrzebują też równowagi między ruchem a odpoczynkiem. Właściwa ilość aktywności połączona z regeneracją daje zdrową podstawę do budowania silnej, stabilnej psychiki oraz zdrowego, silnego ciała, co w przyszłości zaowocuje zrównoważonym i szczęśliwym psem.

Zaniedbanie treningu czystości

Zaniedbanie treningu czystości u psa może mieć poważne i długotrwałe konsekwencje. Nauka czystości jest procesem czasochłonnym, wymagającym dużej ilości cierpliwości, konsekwencji i wyrozumiałości ze strony opiekuna. Pies, który nie został prawidłowo nauczony, gdzie i kiedy załatwiać swoje potrzeby, może mieć trudności z utrzymaniem porządku w domu, co staje się uciążliwe nie tylko dla domowników, ale również dla samego zwierzęcia. Psy są z natury czystymi zwierzętami, które starają się nie załatwiać się w miejscach, w których śpią czy jedzą. Jednak zaniedbanie treningu czystości może zaburzyć ten naturalny instynkt i wywołać w nich dezorientację. W efekcie pies może czuć się niepewnie, nie rozumiejąc, dlaczego opiekun jest niezadowolony z jego zachowania. Takie zachowanie nie tylko wpływa na kondycję psychiczną psa, ale może również odbić się na relacji między nim a jego opiekunem. Brak odpowiedniej nauki może prowadzić do frustracji po obu stronach – zarówno u psa, który odczuwa stres i zagubienie, jak i u właściciela, który może być rozczarowany, widząc niepożądane zachowanie. Aby tego uniknąć, warto podejść do treningu czystości z planem i regularnością. Kluczowe są tutaj odpowiednie wskazówki, np. wyprowadzanie psa na spacer zaraz po przebudzeniu, po jedzeniu oraz po zabawie. Nagradzanie psa po załatwieniu swoich potrzeb na zewnątrz to świetny sposób na utrwalenie dobrych nawyków. Niezależnie od trudności, trening czystości jest inwestycją w przyszłość, która pozwala uniknąć problemów i zapewnia psu oraz jego opiekunowi spokój i zadowolenie na długie lata.

Stosowanie kar zamiast pozytywnego wzmocnienia

Stosowanie kar w procesie szkolenia psa, szczególnie szczeniaka, zamiast pozytywnego wzmocnienia, niesie za sobą wiele niebezpieczeństw i ryzyk, które mogą prowadzić do pogorszenia relacji z pupilem oraz utrudnić jego rozwój emocjonalny i socjalizacyjny. Kara, zwłaszcza w formie fizycznej lub krzykliwej reakcji, wywołuje w psie stres i niepewność, co z kolei może skutkować lękiem, a nawet agresją. Psy, które często doświadczają kar, mogą zacząć unikać opiekuna lub próbować go zastraszyć, reagując obronnie. Dodatkowo, kary w procesie szkolenia utrudniają zrozumienie, czego się od psa oczekuje. Szczeniak nie zawsze jest w stanie połączyć swoją reakcję z karą, przez co może odczuwać niepokój bez pełnego zrozumienia, co było jego błędem. Z czasem, karany pies może przyzwyczaić się do uczucia strachu, co może wpływać na jego zdrowie psychiczne, a także skutkować mniejszą chęcią do podejmowania nowych wyzwań, eksplorowania otoczenia czy nawet podejściem do opiekuna. Pozytywne wzmocnienie natomiast, czyli nagradzanie psa za każde pożądane zachowanie, jest skuteczniejszym i bardziej humanitarnym podejściem. Stosowanie smakołyków, pochwał czy zabawy jako nagrody za odpowiednie reakcje, buduje nie tylko wzajemne zaufanie, ale również wspiera silną więź między opiekunem a psem. Pies uczy się, że współpraca z człowiekiem przynosi mu korzyści, co skutkuje większą motywacją do pracy i zadowoleniem z podjętych zadań. Ponadto, pozytywne wzmocnienie wspiera w szczeniaku poczucie pewności siebie. Psy, które są uczone w ten sposób, zazwyczaj szybciej się uczą i chętniej podejmują wyzwania, ponieważ wiedzą, że ich starania zostaną docenione, a błędy nie spotkają się z ostrą reakcją. To ważne szczególnie w okresie socjalizacji – psy wychowywane w atmosferze bezpieczeństwa, akceptacji i nagradzania rozwijają lepsze kompetencje społeczne oraz uczą się reagować na różnorodne bodźce z większą dozą pewności i spokoju.

Brak regularności w rutynie dnia

Psy, zwłaszcza szczenięta, czerpią poczucie bezpieczeństwa z przewidywalności i rutyny. Codzienny plan działań, który powtarza się o stałych porach, pomaga im zrozumieć, czego mogą się spodziewać, co wpływa na ich komfort i redukuje stres. W przypadku, gdy karmienie, spacery czy czas na zabawę są przypadkowe lub zmienne, pies może odczuwać niepokój i niepewność, co wpływa na jego zdrowie psychiczne oraz zachowanie. Dla szczeniaka brak regularności może oznaczać, że nigdy nie wie, kiedy zaspokoi swoje podstawowe potrzeby – czy dostanie jedzenie, czy wyjdzie na spacer, czy znajdzie chwilę na wspólną zabawę. Taka sytuacja może prowadzić do narastającego stresu, ponieważ pies próbuje dostosować się do nieprzewidywalnego harmonogramu, co dla niego jest nieintuicyjne i nienaturalne. Może to skutkować nadmiernym szczekaniem, próbami wymuszania uwagi, a nawet problemami z apetytem lub zasypianiem. Wprowadzenie stałej rutyny jest szczególnie ważne w procesie wychowania szczeniaka, który dopiero poznaje zasady życia w domu. Regularność nie tylko wpływa na jego zdrowie psychiczne, ale też ułatwia naukę nowych umiejętności. Kiedy pies wie, że o stałych porach coś się wydarzy – na przykład pora karmienia lub spaceru – chętniej przystosowuje się do oczekiwań swojego opiekuna, co sprzyja wzajemnemu zrozumieniu. Ponadto regularne spacery i czas na zabawę wzmacniają więź między opiekunem a psem, sprawiając, że pies postrzega opiekuna jako przewodnika, któremu można zaufać.

Przeładowanie bodźcami

Przeładowanie bodźcami to częsty błąd popełniany przez właścicieli, którzy chcą, by ich szczeniak w jak najkrótszym czasie nauczył się wszystkiego, poznał wszystkie otoczenia, zwierzęta, ludzi i przedmioty. Z jednej strony wydaje się to korzystne – przecież im więcej bodźców, tym lepiej przygotowany będzie pies na różne sytuacje. Jednak w rzeczywistości może to przynieść skutek odwrotny do zamierzonego. Młody pies, choć ciekawy i pełen energii, jest niezwykle wrażliwy na nadmiar bodźców. Może czuć się zdezorientowany, przestraszony, a w skrajnych przypadkach nadmiar nowych doświadczeń prowadzi do stresu, co może wywołać wycofanie lub nawet agresję obronną. Szczeniak potrzebuje czasu na przetworzenie nowych sytuacji i dostosowanie się do nich. Każdy nowy bodziec – czy to dźwięk, zapach, czy widok innego zwierzęcia – stanowi wyzwanie, z którym musi sobie poradzić. Dlatego warto wprowadzać nowości stopniowo, aby pies miał szansę je zrozumieć i zaakceptować. Jeśli zamiast tego codziennie trafia w nowe, intensywne sytuacje, może poczuć się przytłoczony. Stres związany z nadmiarem bodźców może odbić się na zdrowiu psychicznym i fizycznym psa, a efekty nadmiernego eksponowania na nowe doświadczenia mogą pojawić się nawet po latach – w postaci fobii lub lęków. Dobrą strategią jest stopniowe przyzwyczajanie szczeniaka do otoczenia. Warto zacząć od spokojnych, mało stresujących miejsc i sytuacji, stopniowo wprowadzając go w nowe środowiska i kontakty z innymi zwierzętami oraz ludźmi. Zamiast zasypywać psa bodźcami, lepiej dostarczać mu różnorodności w kontrolowany sposób, dając mu czas na oswojenie się z każdą nową sytuacją. Takie podejście pozwala szczeniakowi nabrać pewności siebie, uczy go radzenia sobie w nieznanych okolicznościach oraz minimalizuje ryzyko pojawienia się lękliwych reakcji na późniejszych etapach życia.

Ignorowanie problemów behawioralnych

Ignorowanie problemów behawioralnych u psa, takich jak skakanie, gryzienie rąk, nadmierne szczekanie czy ciągnięcie na smyczy, może wydawać się na pierwszy rzut oka nieszkodliwe lub nawet zabawne, szczególnie gdy zwierzę jest młode. Wiele osób przyznaje, że pozwala psu na takie zachowania, uznając je za naturalne formy wyrażania emocji czy energii. Jednak z czasem mogą one przekształcić się w prawdziwe problemy behawioralne, które mogą stać się uciążliwe zarówno dla właściciela, jak i otoczenia psa. Warto zdać sobie sprawę, że zbagatelizowanie tych problemów może przynieść negatywne konsekwencje nie tylko dla komfortu życia psa, ale także jego bezpieczeństwa. Niepożądane zachowania, takie jak gryzienie czy skakanie, często wynikają z potrzeby uwagi lub prób wyrażenia ekscytacji czy niepokoju. Gdy właściciel konsekwentnie nie reaguje na takie zachowania, pies uczy się, że są one akceptowane lub, co gorsza, wzmacniane. Przykładowo, jeżeli pies skacze na ludzi, a ci w odpowiedzi głaszczą go lub rozmawiają z nim, zwierzę zaczyna kojarzyć skakanie z pozytywną reakcją, co sprawia, że takie zachowanie będzie się powtarzać. W przypadku większych, silniejszych psów może to prowadzić do problemów z kontrolą, a także niebezpieczeństwa dla innych osób, szczególnie dzieci. Kolejnym przykładem ignorowania problemów behawioralnych jest bagatelizowanie nadmiernego szczekania. Pies, który często szczeka, może zakłócać spokój sąsiadów, co może prowadzić do napięć i nieporozumień. W ekstremalnych przypadkach, szczególnie w środowiskach miejskich, właściciel może zostać poproszony o ograniczenie hałasu lub nawet o zmianę miejsca zamieszkania. Problem ten często nasila się, gdy właściciel próbuje uspokoić psa jedynie poprzez okazywanie mu uwagi, co paradoksalnie wzmacnia szczekanie, zamiast je redukować. Szybkie reagowanie na niepożądane zachowania jest kluczowe, ponieważ u młodego psa zmiana nawyków jest zdecydowanie łatwiejsza niż u dorosłego. Pies, który nauczy się, że pewne zachowania są niepożądane i nie przynoszą mu korzyści, szybko zacznie adaptować się do oczekiwań właściciela. Odpowiednia praca z psem, np. stosowanie metod pozytywnego wzmacniania, pozwala na kształtowanie pożądanych zachowań i wzmacnia relację opartą na zaufaniu i zrozumieniu.

Podsumowanie

Wychowanie szczeniaka to odpowiedzialne zadanie, które wymaga cierpliwości, wiedzy i zaangażowania. Unikanie powyższych błędów pomoże w kształtowaniu zdrowego, pewnego siebie i zrównoważonego psa. Pamiętaj, że każdy pies jest inny i warto dostosować metody wychowawcze do jego indywidualnych potrzeb.