Nazwa Appenzeller wywodzi się od kantonu w północnej Szwajcarii. Pierwsza wzmianka o rasie pochodzi z 1853 roku, gdy opisano go jako „głośno szczekającego, krótkowłosego średniego psa pasterskiego, używany do pilnowania obejścia, który zaganiał bydło, ciągnął wózki na targ i pilnował podwórka”. Jako jedyny z czterech szwajcarskich psów pasterskich Appenzeller ma zakręcony ogon, typowy dla szpiców.
Posiada także cechy owczarka i molosa. Ostatnie lata XIX wieku to praca nad wyodrębnieniem hodowli Appenzellera. Powołano komisję, ustalono cechy rasy i wyszukano najbardziej czystokrwiste psy, które pokazano na wystawie. W 1906 roku, z inicjatywy Alberta Heima, powstał Klub Appenzellera. W 1914 r. profesor Heim opracował pierwszy wzorzec rasy. W Szwajcarii psy tej rasy są hodowane głównie przez rolników. Poza granicami ojczyzny Appenzeller występuje np. w Holandii, Niemczech i Austrii.
- Długość życia: 12 - 14 lat
- Wysokość psa w kłębie wynosi: 52 - 56 cm
- Wysokość suki w kłębie wynosi: 50 - 54 cm
- Waga: 22 - 32 kg
Appenzeller to trójkolorowy, średniej wielkości pies. Harmonijny we wszystkich elementach, muskularny, bardzo ruchliwy i zwinny, o bystrym wyrazie. To żywy, pełny temperamentu, pies pewny siebie i odważny pies. Nieco nieufny wobec obcych, nieprzekupny stróż, przyjazny i szybko uczący się.
Appenzeller to pies towarzyski, przyjazny i sympatyczny. Dobrze czuje się w otoczeniu ludzi i innych psów. Appenzeller to kochający rodzinny pies, który lubi dzieci. Mocno przywiązuje się do właściciela i jest wobec niego lojalny. Podobnie, jak inne rasy pasterskie i zaganiające chętnie współpracuje z człowiekiem. Appenzeller ma silny instynkt stróżowania, co może przysparzać problemów niedoświadczonym osobom. Jednak pies chętnie poddaje się szkoleniu.
Z natury Appenzeller to pies nieufny, który wymaga starannej socjalizacji w młodym wieku. Przy zakupie szczeniaka zwróć szczególną uwagę na psychikę rodziców, a przynajmniej matki psa. Niektóre Appenzeller są tchórzliwe. Trudno oszacować, na ile jest to kwestia wadliwej psychiki, a na ile niedostatecznej socjalizacji. Appenzeller o prawidłowej psychice przy pierwszym kontakcie może szczekać na obcą osobę i zachowywać dystans, ale jeśli zachowuje się ona spokojnie, a właściciel pokaże psu, że wszystko jest w porządku, pies szybko nawiąże z nową osobą miły kontakt. Pies potrzebuje bardzo dużo ruchu, więc można uprawiać z nim psie sporty, np. frisbee. Mimo dużej dynamiczności i energii pies nie jest nadpobudliwy i nie zamęcza swoją obecnością. Z łatwością przystosuje się do mieszkania w bloku.
Pielęgnacja Appenzellera jest bezproblemowa. Pies linieje co pół roku. Wymaga wtedy regularnego szczotkowania, aby pozbyć się martwego włosa. Należy także systematycznie sprawdzać stan uszu i zębów. Nieczyszczony kamień nazębny prowadzi do wystąpienia silnych zapaleń dziąseł.
Maść Appenzellera podstawowa to czarna lub czekoladowa z symetrycznym rdzawobrązowym podpalaniem i białymi znaczeniami. Nad oczami występują meła rdzawobrązowe plamki. Podpalanie również na policzkach i po obu stronach klatki piersiowej. Włos jest tardy i przylegający. Okrywowy gęsty i błyszczący. Również podszerstek jest gęsty, czarny, brązowy lub szary.
Włos ościsty, twardy i przylegający. Włos okrywowy jest gęsty i błyszczący. Podszerstek gęsty, czarny, brązowy lub szary. Niepożądane prześwity podszerstka. Lekko falujący włos na kłębie i grzbiecie tolerowany lecz niepożądany.
Rasa jest generalnie zdrowa, ale czasem zdarza się dysplazja stawów biodrowych lub choroby oczu o podłożu genetycznym, np. PRA, na który jest test genetyczny, który można przeprowadzić w hodowli przed przystąpieniem do rozrodu. Przed zakupem warto także poprosić hodowce, czy rodzice szczeniaka byli przebadani pod kątem chorób genetycznych.
Appenzeller ma dobry apetyt i powinien być żywiony wysokogatunkową karmą. Karma dla psa powinna być zbilansowana. Kwasy tłuszczowe omega obecne w rybach i dobrych olejach rybnych, zmniejszają ryzyko powstawania stanów zapalnych błon śluzowych i skóry. Zazwyczaj są obecne w suchych karmach. Szczeniak tej rasy powinien otrzymywać karmę przeznaczoną dla szczeniaków ras dużych. Psy tej rasy zaliczane są do ras szybko rosnących. Dlatego też karma powinna zawierać mniejszą ilość białka, aby szczeniak mógł powoli i prawidłowo się rozwijać. Unikaj przekąsek pełnych bezwartościowego tłuszczu i węglowodanów.
