Alano hiszpański to bardzo stara rasa psów w typie molosów. Pochodzi od hiszpańskich psów alanos, które w V wieku wędrowały z koczowniczym plemieniem Alans i służyły do poskramiania dzikiego bydła i pilnowania stada. Od XIV wieku były wykorzystywane jako psy chwytające do polowań na dziki i jelenie. Łapały zwierzynę za nos i przytrzymywały do czasu podejścia łowczego. Były wykorzystywane też jako psy bojowe i uczestniczyły w walkach byków.
W połowie XX wieku znacznie zmniejszyła się populacja alano espanol. W tym czasie polowania stały się mniej popularne, pojawiły się nowe rasy pasterskie, a w 1883 zakazano walk byków z udziałem psów. Rasie groziło wyginięcie. Jej przedstawiciele pojawili się ostatni raz na wystawie w Madrycie w 1963 roku. W latach 80. XX wieku grupa hodowców – pasjonatów łowiectwa rozpoczęła poszukiwania ostatnich żyjących przedstawicieli tej rasy. W północnej Hiszpanii w dolinie Encartaciones udało się odnaleźć kilkaset psów wykorzystywanych przez pasterzy do pilnowania bydła. Wyselekcjonowanie najlepszych osobników pozwoliło odbudować populację.
W 2004 r. w Hiszpanii zatwierdzono rasę alano espaniol i określono jej standard, jednak nie została ona uznana przez FCI.
- Długość życia 11 - 14 lat
- Wysokość psa w kłębie 58–63 cm
- Wysokość suki w kłębie 55–60 cm
- Waga psa 30–40 kg
- Waga suki 25–35 kg
Alano espaniol zwany potocznie buldogiem hiszpańskim uznawany jest za wszechstronnego psa pracującego. Doskonale nadaje się do pilnowania bydła, polowania oraz jako pies stróżujący i obronny. Jest to pies bardzo silny, duży, muskularny, pewny siebie z tendencją do dominacji. Atakuje szybko, z całej siły, po złapaniu nie puszcza napastnika. Jednak działa tak tylko w przypadku zagrożenia, zawsze chroniąc swojego właściciela. Mimo swojej groźnej postury jest psem spokojnym, zrównoważonym i nie przejawia agresji. Towarzyski, rodzinny i wierny nawiązuje silną więź z właścicielem. W stosunku do członków rodziny jest czuły i delikatny, a wobec dzieci bardzo troskliwy. Jest natomiast nieufny wobec obcych. Dogaduje się z innymi psami i potrafi pracować w zespole. Alano dojrzewa dość późno, bo w wieku 2,5 lat. Bardzo łatwo go wyszkolić. Jest inteligentny, chętny do wykonywania zadań, szybko zapamiętuje polecenia. Potrzebuje doświadczonego właściciela, z silnym charakterem, który odpowiednio ustali hierarchię i stanie się szefem, a jednocześnie będzie postępował cierpliwie okazując psu szacunek.
Alano hiszpański jest psem aktywnym, przyzwyczajonym do pokonywania długich dystansów na dużych przestrzeniach. Potrzebuje dużej dawki codziennego ruchu.
To pies muskularny o silnych kościach i dużej głowie oraz poważnie i groźnie wyglądającym pysku. Ma szeroką, głęboką, umięśnioną klatkę piersiową, prosty grzbiet oraz długie, mocne nogi i grube łapy.
Alano hiszpański linieje umiarkowanie i co ciekawe nie ślini się. Krótki włos alano nie wymaga specjalnych zabiegów. Wystarczy raz w tygodniu wyszczotkować sierść gumową szczotką, która usunie martwy włos i poprawi ukrwienie skóry. W ramach zabiegów pielęgnacyjnych trzeba też okresowo przycinać psu pazury. Kąpiele stosuje się rzadko i raczej tylko wtedy, gdy jest bardzo brudny lub sierść jest przetłuszczona. Szczególnej uwagi wymagają fałdy na pysku, na których może rozwinąć się stan zapalny.
Umaszczenie alano hiszpańskiego może być pręgowane z czarną maską lub bez, płowe, rude, żółte, wolf-sable i black-brindle. Dopuszcza się białe znaczenia na klatce piersiowej, łapach i szyi. Pies ma krótką, gładką, błyszczącą sierść bez podszerstka, gęstą na ciele i delikatną na głowie oraz dłuższą i grubszą na ogonie.
Alano ma dobre zdrowie, rzadko choruje, jest odporny na zmienne temperatury i szybko się regeneruje. Nie ma danych na temat chorób typowych dla tej rasy, jednak jak w przypadku dużych psów może występować u niego dysplazja.
Alano nie jest psem wybrednym i w zasadzie je wszystko. Jednak w okresie wzrostu należy szczególnie zadbać o zbilansowaną dietę i prawidłową wagę, ponieważ jako przedstawiciel dużych ras szybko osiąga sporą masę, która przy słabym kośćcu może doprowadzić do przeciążenia lub uszkodzenia stawów. Szczeniak powinien otrzymać odpowiednią ilość mięsa, czyli białka zwierzęcego, które pozwoli mu zbudować masę mięśniową. Zbyt mała ilość białka może zahamować jego rozwój. W posiłkach należy zapewnić odpowiedni stosunek wapnia do fosforu (2:1), ponieważ organizm eliminując nadmiar fosforu, usuwa z kości wapń, co może spowodować odwapnienie i łamliwość kości. Ważne są też kwasy Omega3 i Omega 6, których organizm sam nie wytwarza. W przypadku suchej karmy należy wybrać taką, która jest przeznaczona dla dużych ras i nie zawiera zbóż oraz większej ilości węglowodanów. U alano dobrze sprawdzi się dieta BARF (surowe mięso, kości, podroby i warzywa), która jest najbardziej zbliżona do pożywienia dzikich zwierząt.